Smólski

 

Smólski h. Araż, vel Smolski, Smulski, przydomku Zapuszczański, rodzina pochodzenia tatarskiego, na Litwie, w pow. trockim – muzułmanie.

Protoplastą tego rodu był żyjący około 1500 r. Sieńczuk, właściciel gruntów w Trokach. Jego syna Araza wymienia popis wojskowy z 1528 r. Nazwa herbu Araż wywodzi się od wspomnianego Araza. Od tych protoplastów pochodzą także Szachmancerowie i Reczypowicze. Do tej rodziny należał Romuald Smolski (zm. 1926), powstaniec 1863 r. w oddziałach Karola Jastrzębskiego, a następnie w oddziale Wawra, gdzie był oficerem, dwukrotnie ranny, zmarły w Nowogródku.
Herb — w polu czerwonym koń złoty z buńczukiem, na końcu buńczuka włosy końskie i półksiężyc. Nad hełmem i koroną półksiężyc (Dziad.).
Inna rodzina tatarska Smólskich vel Smolskich, w pow. oszmiańskim, używała herbu własnego. Wywiedli się ze szlachectwa przed deputacją wywodową mińską w 1867 r. bez podania herbu. Ich przynależność herbowa ustalona została na podstawie wspólnego pochodzenia z Szemerdeniewiczami (Dziad.).

• ELIASZ Smolski, Smólski h. Araż (ok. 1750-p. 1837), s. Janusza Jana i Róży Baranowskiej; jego synowie zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1837 r. z herbem Araż, wraz z ich matką zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni augustowskiej (Dziad.; Szl. Król.; Sęcz.); ż. (ok. 1775) Amalia vel Amelia Falkowska (ok. 1760-po 1837); dzieci: Aleksander, Jan (Janusz), Józef, Stefan.

• ZOFIA Smolska, Smólska h. Araż, voto Bogdanowiczowa (ok. 1690-po 1722), c. Samuela i NN., dziedziczka części dóbr Zaholwia-Zatrocze w pow. trockim, którą 1722 r. sprzedała Stanisławowi Siellawie (Dziad.); m. (ok. 1710) Mustafa Bogdanowicz (ok. 1690-po 1720).

Źródła: Bork. Sp. 407; Dziad. 298-301; Sęcz.; Szl. Król.; Żern. t. 2/360; Wikipedia: 1.

 

Smólski h. Jastrzębiec, vel Smolski, Smulski, na Kujawach i Mazowszu, wymieniani w aktach od XV wieku, osiedlili się w różnych częściach Rzeczypospolitej, m. in. w Wielkopolsce, Prusach i na Rusi Czerwonej. Pisze o nich Paprocki w 1584 r. wspominając za swoich czasów Smolskiego, kanonika płockiego. 

Nazwisko wzięli od wsi Smólsk in. Smulsk (dawniej Smolsko), na Kujawach, w dawnym pow. brzeskim, w parafii Kruszyn, obecnie pow. Włocławek. Są chyba jednego pochodzenia z Nowowiejskimi tegoż herbu, z położonych nieopodal dóbr Nowawieś. Krystyn ze Smolska, stolnik inowrocławski 1457. Krzczon ze Smolska, kasztelan inowrocławski 1467. Bronisław Smolski (Bronisz de Smolsko), podstoli inowrocławski 1487-1495, żonaty z Anną Krzekotowską z Krzekotowa w pow. kcyńskim. Jakub, Mikołaj, Andrzej i Jan de Smolsko, bracia rodzeni z Mazowsza, nabyli w 1504 r. Nieniewo i Nieniewko w pow. kaliskim. Z tych braci, Jakub ożenił się z Anną Nieniewską, dziedziczką części Nieniewa (AGZ Poznań). Adrian Smolski, podpisał elekcję króla Jana III w 1674 r. z woj. krakowskim. Ignacy, członek Stanów galicyjskich 1782. 

Smólscy herbu Jastrzębiec przyjęli poddaństwo pruskie 1798 r. w pow. błońskim (Żern.). Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Galicji, w sądzie ziemskim lwowskim 1782 r. oraz w Wydziale Stanów 1813 r., zaś w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Z nich: 2 senatorów w latach 1433 — 1490.

• STANISŁAW Józef Smolski, Smólski h. Jastrzębiec (29 IV 1822-po 1859), s. Wincentego i Marceli Przybylskiej, dziedzic dóbr Janowiec, dawny pow. stopnicki; może chodzi o wieś Janowice, w parafii Gnojno; w aktach także: Smólski, Smulski; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1850 r. z herbem Jastrzębiec, zapisany do ksiąg szlachty ówczesnej guberni augustowskiej, skąd w 1859 r. przeniesiony do ksiąg generalnych i ksiąg szlachty guberni radomskiej, oddział kielecki (Szl. Król.; Sęcz.); ż. (ok. 1850) Adela Adelajda Wiktoria Bąkiewicz (ok. 1830-po 1854); w aktach także błędnie: Binkiewicz; 2v. Dunin; dzieci: Czesław, Stanisława.

• STANISŁAWA Marianna Smolska, Smólska h. Jastrzębiec, 1v. Danielecka 2v. Chrupczałowska (21 XI 1854-po 1886), c. Stanisława i Adeli Adelajdy Bąkiewicz; w aktach także: Smulska; wylegitymowana ze szlachectwa w Królestwie Polskim z herbem Jastrzębiec, zapisana do ksiąg szlachty guberni radomskiej, oddział kielecki (Szl. Król.; Sęcz.); 1m. (10 II 1872 Pińczów) Ignacy Danielecki (ok. 1850-ok. 1885), s. Ignacego i Agnieszki Kurowskiej; ślub w parafii Pińczów, miejscowość: Kowala (MK Pińczów); dzieci: Helena (ok. 1875-po 1896), Witold (ok. 1880-po 1908) – Danieleccy; 2m. (6 III 1886 Pińczów) Julian Chrupczałowski (ok. 1850-po 1886), s. Wojciecha i Marianny Kurkowskiej; ślub w parafii Pińczów, miejscowość: Pińczów (MK Pińczów).

Źródła: Bork. Sp. 407; Dw. Teki; Nies. t. 8/423-424; Pap. 184; Szl. Gal. 231; Sęcz.; Szl. Król.; Żern. t. 2/360, 361.