Szelągowski

Szelągowski h. Jastrzębiec, w woj. wołyńskim, pow. włodzimierskim. Tak pisze o nich Niesiecki: „Są i Szelągowscy na Wołyniu, z których Teodor, miał za sobą Annę Deraszównę 1701”.

Według Encyklopedii Szlacheckiej mieli wyjść ze wsi Szeląg pod Poznaniem (obecnie w granicach miasta), założonej przez rodzinę Schillingów (niemieckie „schilling” jest odpowiednikiem polskiej nazwy „szeląg”). Jednak bardziej prawdopodobne jest, że pochodzą z Podlasia, ze wsi Łopienie Szelągi, gm. Nowe Piekuty, pow. Wysokie Mazowieckie. W dokumencie z 1556 r. został wymieniony Andrzej Szeląg z Łopieni w ziemi bielskiej. Jego potomkowie zwali się Szelągami (także Szelążek), a ich siedziba Szelągi. Szelągowie być może jednego pochodzenia z Łopieńskimi vel Łopińskimi herbu Lubicz, później zapewne nazwali się Szelągowskimi i przeszli do herbu Jastrzębiec. W XIX wieku wieś Szelągi stanowiła część okolicy szlacheckiej Łopienie. Szelągowscy herbu Jastrzębiec zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, zapisani do ksiąg szlachty guberni radomskiej, oddział sandomierski. Z nich: Adam (1873-1961), historyk, profesor Uniw. we Lwowie, badacz dziejów powszechnych i Polski XVII i XVIII wieku. Julian Teofil (ok. 1857-1920), aktor, śpiewak, reżyser. Franciszek (1898-1973), inżynier dróg i mostów, teoretyk konstrukcji metalowych, współtwórca rozwoju nowoczesnego mostownictwa metalowego w Polsce. Kazimierz (1886-1976), pedagog, biolog, działacz polityczny, zasłużony w ratowaniu Polaków pochodzenia żydowskiego, wyróżniony tytułem Sprawiedliwy między Narodami Świata.

Dzadulewicz wymienia także Szelągowskich, Tatarów-chrześcijan na Litwie, notowanych w aktach w 1770 r.

• FRANCISZKA Szelągowska (ok. 1820-po 1845), c. Antoniego i Honoraty Węglewskiej; zamieszkała w parafii Tuchowicz, pow. Łuków (MK Tuchowicz); m. (28 VII 1845 Tuchowicz) Wincenty Stolarczyk (ok. 1820-po 1845), s. Szczepana i Anastazji NN.; ślub w parafii Tuchowicz (MK Tuchowicz).

• JAN Szelągowski h. Jastrzębiec (ok. 1790-po 1827), s. Piotra i Franciszki NN., zastępca wójta gminy Łuków, pow. Łuków, 1817; właściciel dóbr ziemskich we wsi Wojcieszków, pow. Łuków, tamże zamieszkały, 1823 (MK Wojcieszków); wnuk Wojciecha, sędziego kapturowego ziemi liwskiej w 1764 r.; jego synowie zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1855 r. z herbem Jastrzębiec, zapisani do ksiąg szlachty guberni radomskiej, oddział sandomierski (Szl. Król.; Sęcz.; MK Wojcieszków); ur. prawd. w parafii Latowicz (MK Latowicz); ż. (1817 Łuków) Anna Zuzanna Kozłowska (ok. 1800-po 1827), c. Józefa i Anny Bogusławskiej; zamieszkała w 1817 r. w Łukowie; ślub w parafii Łuków, miejscowość Łuków, uwagi: pan młody na swej własności, panna młoda na ekonomii, świadkowie: Łukasz Lipnicki, Tomasz Szaniawski, Andrzej Gębarzewski, Stefan Horygiel (MK Łuków); dzieci: Klementyna, Aleksander, Czesław, Jan. 

Źródła: Bork. Sp. 445; Dziad.; Enc. Szl. t. 11/258; Nies. t. 8/605; Sęcz.; SGKP t. 5/723; Szl. Król.; Żern. t. 2/420; Wikipedia: 1.