Męczyński

Męczyński h. Rawicz, vel Męciński, stanowią odgałęzienie rodu rycerskiego Rawitów a wywodzą się zapewne od Męcinów (Męcina, Męczyna) herbu Rawicz, którzy zamieszkiwali na terenie ziemi opoczyńskiej, chęcińskiej i pow. radomskiego. Męcinowie należą m.in. do współdziedziców wsi Skrzyńsko, obecnie pow. Przysucha, w latach 1378–1569.

W herbarzach są chyba myleni z Męczyńskimi vel Męczeńskimi herbu Kościesza, wywodzącymi się ze wsi Męczenino Wielkie i Małe, w pow. płockim, parafia Zagroba. Według Paprockiego (1584), byli w woj. płockim i pisali się „z Męcin” (nie: z Męcic). Okolski zalicza do nich Feliksa Męczyńskiego, podstarościego płockiego, którego „do korektury praw koronnych deputowano z sejmu w 1589 r. w ziemi dobrzyńskiej”. Niesiecki zna Męczyńskich, także z woj. płockiego, piszących się „z Męczyna i Księżopola” w 1589 r. Nie ma jednak takich wsi w woj. płockim, ale znajdują się one ówczesnie w ziemi liwskiej, obecnie pow. Siedlce. 

Być może Męczyńscy wyszli bezpośrednio ze wsi Męczenice in. Męcinice, w pow. sandomierskim, parafia Malice (na której dziedziczyli również Męcińscy herbu Poraj), a następnie założyli wieś Męczyn in. Męcin na Podlasiu, w pow. siedleckim, parafia Mokobody, i z niego się pisali. 

Melchior Męczyński, pozwał 1611 r. Dmowskich o napad na drodze z Męczyna do Drohiczyna. Aleksander, sędzia ziemski liwski 1621. Balcer, rotmistrz królewski, przyczynił się do zwycięstwa nad Tatarami pod Haliczem 1624 r.; jego potomkowie mieli używać tego nazwiska w wersji „Męciński”. Jan, sędzia kapturowy, oraz Klimunt Mikołaj – Męczyńscy z Księżopola, posłowie ziemi liwskiej, podpisali elekcję Jana Kaziemierza w 1648 r. Czy nie ten drugi, jako Klimunt (Klemens) z Męczyna Męczyński, podpisał także elekcję Jana III w 1674 r. z tąże zimią liwską. Franciszek, syn Samuela, wziął 1776 r. w zastaw części Męczyna; z żony Marianny Grabowskiej miał synów: Mikołaja Ambrożego 1757 roku, Stanisława 1763 r., Józefa 1768 r., Jana Nepomucena 1770 r. i Wincentego 1776 r. ochrzczonych w Mokobodach, wylegitymowanych w Galicji 1804 r. (Quaterniones).

Męczyńscy herbu Rawicz zostali również wylegitymowani ze szlachectwa w wydziale Stanów galicyjskich w 1785 r. oraz w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej, oddział podlaski.

Genealogia
(osób: 37)

• HELENA Kazimiera Męczyńska h. Rawicz (ok. 1850-po 1871), c. Tomasza i 2ż. Weroniki Wasilewskiej; m. (1871 Mokobody) Teodor Remiszewski (ok. 1840-po 1871), s. Adama i Apolonii Rabińskiej; ślub w parafii Mokobody, pow. Siedlce (MK Mokobody).
 

• TOMASZ Męczyński h. Rawicz (ok. 1795-1877), s. Stanisława i Apolonii Skorupka (w aktach także: Skorupczanka, a wg Uruskiego: Skorupska), burmistrz miasta Garwolin, pow. garwoliński, 1845; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1845 r. z herbem Rawicz, zapisany do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej, oddział podlaski, a w 1848 r. przeniesiony do ksiąg szlachty gub. warszawskiej (Sęcz.); zm. Mokobody, parafia Mokobody, pow. Siedlce, uwagi: mąż Teofili Wasilewskiej (MK Mokobody); 1ż. (1819 Suchożebry) Honorata Wąż h. Ślepowron (ok. 1800-ok. 1835), c. Stanisława i Heleny Wierzbickiej; ślub w parafii Suchożebry, pow. Siedlce (MK Suchożebry); dzieci: Hipolita, Adam, Ewa, Ksawery, Józefa; 2ż. (1836 Warszawa) Teofila Weronika Wasilewska h. Rogala (1815-po 1848), c. Franciszka i Rozalii Chrościckiej (Chruścickiej); w aktach także: Weronika Teofila Wasilewska; ur. Huta Mińska, par. Mińsk Mazowiecki, obecnie woj. mazowieckie, chrz. 1815 (MK Mińsk Mazowiecki); ślub w parafii ewang.-augsb., uwagi: on rozwiedziony (ME Warszawa); ślub w kościele rzymsko-kat. 1847 (MK Warszawa: Nawiedzenie NMP); dzieci: Florentyna, Marianna (Maria), Helena.

 

Źródła: Bork. Sp. 241, 242; Elekt. t. 1/214; Krzep. Małop. 59, 97; Nies. t. 6/368-369; Pap. 161; Sęcz.; SGKP t. 6/274-275; Urus. t. 10/327-328, 326; Żych. t. 1/165.