Helcel

Helcel h. Sztersztyn (in. Szternsztyn), vel Szernsztyn-Helcel, Heltzel, Hölzel von Sternstein (Sterstein), rodzina krakowska, pochodzenia austriackiego. 

U podstaw szlacheckiego rodowodu Helclów znajdował się dyplom z 12 I 1583 r., w którym bracia: Hans, Krzysztof, Kacper i Wolf Hölzl, górnicy z Budweis i Kutttenberga, zostali nobilitowani. Dyplomem z 15 VII 1604 r. uzyskali nobilitację Sebastian Hölzel i jego bracia: Hans, Samuel, Isaak oraz Tobiasz. Rekomendacji nobilitacyjnej udzielił 26 II 1604 r. Adam von Pucheim, przedkładając ją cesarzowi Rudolfowi II. Dyplom z 31 I 1629 r. potwierdził nadanie szlachectwa w 1604 r. Sebastianowi Hölzlowi oraz udzielał zezwolenia na połączenie herbu wygasłych krewnych von Amerbach i „mienia predykatu von Holzchausen”. Wit Hölzl uzyskał dyplom 16 V 1640 r. z pozwoleniem podpisywania się „von” przed nazwiskiem.

Antoni Helcel vel Hölzel von Sternstein (zm. 1854), kupiec i bankier krakowski, ziemianin, komendant Gwardii Narodowej w Krakowie 1831 r. Antoni (zm. 1870), prawnik, historyk, polityk i publicysta, profesor UJ, polityk, publicysta, wydawca, redaktor Kwartalnika Naukowego, wydawca „Starodawnego Prawa Polskiego Pomników”. Ludwik (zm. 1872), bankier krakowski, pierwszy wiceprezydent miasta Krakowa, poseł na Sejm Krajowy Galicyjski, członek Rady Państwa, działacz społeczny.

Helclowie byli właścicielami dóbr ziemskich w Krakowskiem, m.in. Mianocice i Rzędowice, pow. miechowski, Górka, Radłów, pow. brzeski. 

Helclowie otrzymali prawa nowego szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1837 r., jako pochodzący od niewymienionego z imienia Hölzela, obdarowanego dyplomem w 1583 r. przez cesarza niemieckiego Rudolfa II.

Genealogia
(osób: 25)

• JULIA Helcel h. Sztersztyn (ok. 1810-po 1840), c. Antoniego i Józefy Sonntag; m. (1850) Cezary Emil Haller h. wł. (ok. 1800-po 1840), działacz polityczny, właściciel dóbr Mianocice, pow. miechowski (Pam. Girt.; Pam. Darowska).

Antoni Zygmunt Helcel
(1808-1870)

• LUDWIK Szternsztyn-Helcel h. Sztersztyn (1810-1872), s. Antoniego i Józefy Sonntag, bankier krakowski, pierwszy wiceprezydent miasta Krakowa, poseł na Sejm Krajowy Galicyjski, członek Rady Państwa, działacz społeczny; właściciel dóbr Radłów, w pow. brzeskim; zm. Kraków, poch. Cm. Rakowicki, w podziemiach kaplicy, gr. rodz. (Pam. Girt.; Pam. Patelski; Cm. Rak.); ż. Anna Treutler h. Winna góra (1813-1880), c. Karola i Symfrozji (Symforozy) Cywińskiej, filantropka, współfundatorka charytatywnych instytucji w Krakowie, Domu Ubogich i Szpitala Św. Ludwika dla Dzieci; poch. również w podziemiach kaplicy, gr. rodz.; 1v. Weissowa. 

Źródła: Enc. Szl. t. 6/58; Sęcz.; Urus. t. 5/123.