Jaszczołd

Jaszczołd h. Trąby odm. (in. herbu Jaszczołd I), vel Jaszczołt, Jaszczółt, Jaszczułt, nazwisko obcego pochodzenia, powiązane chyba z imieniem Jaskold. 

Nie jest chyba przypadkiem, że herbu Trąby (z różami) używała także rodzina Jaskołdów vel Jaskoldów na Litwie. Według Uruskiego, Jaszczołd było „imieniem używanym w północnym Mazowszu, i to na granicach tej części Litwy, w której badania dzisiejsze mieszczą Jaćwingów”.

Jaszczołt, poręczyciel Przedpełka z Warzymowa, w Gnieźnie 1398 r. (Leksz.). Jaszczołdowie vel Jaszczołtowie dziedziczyli na Jaszczołtach in. Jaszczułtach w ziemi czerskiej. W zapiskach herbowych woj. mazowieckiego w akcie z 1525 r. występują szlachetni Jakub i Jan Lubiechowie z – nieznanej dziś – wsi Jaszczołty (Jasczolthi) w pow. grójeckim, w parafii Jasieniec. Mikołaj, syn Jana z Jaszczołtów, w ziemi czerskiej 1563 r. (Ks. Gr. Brzeskie i Zap. Tryb. Piotrk.). 

W XVI wieku pojawiają się Jaszczołtowie na Podlasiu, dziedzice wsi Jaszczołty, w ziemi drohickiej, obecnie gmina Grodzisk, pow. Siemiatycze. Piotr, podpisał elekcję 1764 r. z ziemią mielnicką. Wojciech Jaszczołd (zm. 1821), rzeźbiarz, rysownik i malarz, zajmujący się również architekturą. Jego synem był znany na Podlasiu architekt Franciszek Jaszczołd (1808-1873).

W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest ponadto wieś kurpiowska Jaszczułty, w parafii Długosiodło, w obecnym pow. wyszkowskim. Wieś ta niegdyś wchodziła w skład dóbr biskupów płockich i należała do wsi czynszowych. W jej okolicach nazwisko Jaszczołt vel Jaszczułt jest często spotykane. 

Jaszczołdowie herbu Trąby wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862. Odmiana herbu Trąby używana przez Jaszczołdów – trąbki są w polu czerwonym, a nad każdą z nich trzy róże białe (Nies.). 

Genealogia
(osób: 38)

• ANIELA Jaszczołd, Jaszczołt h. Trąby (ok. 1800-po 1820), c. Wojciecha i Małgorzaty Bogusławskiej; w aktach także: Jaszczołt, Jaszczułt; jej bracia rodzeni zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1840 r. z herbem Trąby, zapisani do ksiąg szlachty guberni lubelskiej, oddział podlaski (Szl. Król.; Sęcz.); m. (23 IV 1820 Warszawa) Ignacy Pietrzykowski (ok. 1790-po 1820), s. Karola i Brygidy Bujalskiej (MK Warszawa: ASC Cyrkuł VII).

 Władysław Jaszczołt

(1883-1962)

• WOJCIECH Jaszczołd h. Trąby (ok. 1760-po 1800), s. Antoniego i NN.; jego synowie zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1840 r. z herbem Trąby, zapisani do ksiąg szlachty guberni lubelskiej, oddział podlaski (Szl. Król.; Sęcz.); ż. (ok. 1790) Małgorzata Bogusławska (ok. 1770-po 1800); dzieci: Franciszek, Henryk, Jan, Aniela. 

Źródła: Bon. t. 8/328-329, 330; Bork. Sp. 131; Dw. Teki; Nies. t.4/472; Ostr. nr 1161; Sęcz.; Szl. Król.; Urus. t.6/25-26; A. Wolff, Zapiski herbowe, s. 289, nr 1008; Wikipedia: 1, 2, 3.