Domański

Domański h. Larysa (in. Laryssa, Larysza), vel Dumański, pisali się z Domanina, w powiecie ostrzeszowskim. Źródłosłowem tego nazwiska jest imię własne Doman, które jest z kolei skróconą formą staropolskiego imienia Domasław. 

Domańscy nazwali się od miejscowości Domanin, której nazwa oznacza „włości Domana”. Niesiecki wspomina, że Pietrasz z Domanina, zeznał zapis na ołtarz w Ostrzeszowie 1436 r., a 1578 r. zeznany został w grodzie ostrzeszowskim dział Domańskich. 

Wcześnie musieli się przenieść w różne strony kraju, a szczególnie do powiatu łukowskiego, gdzie spotykamy dom ten licznie rozrodzony w XVI wieku, dziedziczący na wsi Domanin (Bon.). Już wówczas wieś rozpadła się na osady (zaścianki): Domanin Żyłki (Żełki), D. Gąsiory, D. Rzymy (Rzymki), D. Borkaty i D. Kępki. Z zaścianków tych do czasów współczesnych przetrwały wsie Domanin Rzymki, D. Gąsiory, D. Kępki i D. Żyłki. Obecnie wymienione wsie leżą w woj. lubelskim, pow. Radzyń Podlaski. Wyroki lubelskie z lat 1580-1599 i regestra poborowe z 1580 r. wymieniają licznych Domańskich, dziedziczących na tych kilku Domaninach. Dla rozróżnienia mieli rozmaite przydomki, jak Czapla, Idźkowicz, Janusz, Januszowicz, Kozioł, Kruk, Królik, Przasnek, Siemień, Szczerba, etc. 

Domańscy podpisali elekcje 1648 r. z woj. brzeskim litewskim, 1669 r. z lubelskim i ziemią czerską, 1697 r. z trockim i ruskim. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, w guberni podolskiej 1845 i 1850.

Genealogia 
(osób: 147)

• JADWIGA Domańska, voto Dobrzańska (ok. 1850-1911), c. Leopolda i Marianny Marcjanny Zbyszewskiej (Bon.); zamieszkała Grabna Wola, parafia Głowaczów, pow. Kozienice (MK Głowaczów); zm. Opinogóra Górna, parafia Opinogóra, pow. Ciechanów (MK Opinogóra); m. (ok. 1870) Piotr Paweł Dobrzański (ok. 1840-po 1879); także: Dobżański; dzieci: Mieczysław Adam Leopold (ur. 24 XII 1872 Chybice), Jadwiga (ok. 1875-1875), Zenon Roch (ur. 1879 Grabna Wola par. Głowaczów), Justyna Tekla (ur. 1880 Grabna Wola), Leopold (ok. 1881-1883), Anna Janina (ur. 1882 Grabna Wola), Kazimiera Janina (1883-1884) – Dobrzańscy.

• LEOPOLD Domański (ok. 1820-1883), s. Jakuba i Antoniny Proszkowskiej, radca dyrekcji szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Radomiu; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1837 r. z herbem Larysa (Bon.); właściciel dóbr Grabna Wola, parafia Głowaczów, pow. Kozienice; zm. Grabna Wola, parafia Głowaczów, w akcie zgonu imię matki: Anna (MK Głowaczów); ż. Marianna Marcjanna Zbyszewska (ok. 1820-1875); dzieci: Amelia, Jadwiga, Kazimierz, Gustaw, Władysław.

Źródła: Bon. t.4/360-365; Min.; Nejm.; Nies.; PSB; SBTP; SGKP; Szl. Król.; Urus. t.3/215-217.