Zerzyński

Zerzyński h. Kościesza, vel Zerzeński, Żerzyński, Rzerzyński, Rzeżeński, ale chyba też Zerznicki, na Mazowszu, niegdyś pisali się z Zerzyn. Ich wsią gniazdową jest Zerzeń albo Zerzno i Zerzyn (Rzizno), dawniej w pow. warszawskim, gmina Zagoźdź, parafia Zerzeń (SGKP), ale też leżąca nieopodal Wola Zerzyńska.
Obecnie Zerzeń stanowi osiedle w dzielnicy Wawer, w granicach miasta Warszawy. Kościół parafialny był tu już na początku XV wieku. W roku 1580 we wsi „Rzizno są trzy działy: Katarzyna Rzerzyńska ma 1 łan, po Jerzym Rzerzyńskim 1 łan bez kmieci, i Jan Lasowski 1½ łanu i 3 zagrodników z rolą (Paw. Maz. 251). Boguchwała „de Zerziny” wymienia dokument ks. mazowieckiego Ziemowita w roku 1400. O nich to wspomina Paprocki tymi słowy: „Rzeżeńscy u Warszawy dom starodawny i zacny, z których był Łukasz w lubelskiem województwie wieku mego człowiekiem znacznym i godnym sługą Rzpltej” (Herby, s. 390-392). Według Niesieckiego jest i druga rodzina tegoż nazwiska, lecz pochodząca z Zerzyna „pięć mil od Lublina”, pieczętuje się zaś Janiną (zob. Zyrzyński h. Janina). W XVII wieku Zerzeń był posiadłością Kazanowskich-Grzymalitów. Z nich Adam, marszałek nadworny koronny, umierając w r. 1649, zapisał żonie Elżbiecie ze Słuszków dobra swe dziedziczne, jako to: miasto Zasztów i Koło, Zerzeń, Załęże, Golędzinowo i posiadłości na Pradze (Kubala, Szkice histor. t.2/58). Jedna gałąź Zerzyńskich osiedliła się w XVII wieku w Wielkopolsce.


• ANNA Zerzyńska (ok. 1680-po 1743); jej syn Kazimierz Kobielski mianuje 1743 r. plenipotentami stryja Michała Kob. i siostrzeńca swego Franciszka Wysockiego dla spraw związanych z wsią królewską Orzechów, pow. radomskowskiego, obecnie w posiadaniu Stanisława Z. (AGZ Wschowa); m. Samuel Kobielski (ok. 1670-p. 1743); dzieci: Kazimierz Kobielski (ok. 1700-po 1743).

• WACŁAW Zerzyński (ok. 1580-po 1639), s. Hioba (Joba) i NN., dziedzic po ojcu części wsi Łęka, w pow. warszawskim; przeniósł się do Wielkopolski; na ½ swych dóbr zapisuje 1612 r. posag 1. 300 złp. żonie Jadwidze Rosińskiej (AGZ Poznań); mianuje 1614 r. plenipotentem brata rodzonego Jana Z. do wykupu wsi Łęka, w pow. warszawskim, z rąk Agnieszki Borkowskiej (AGZ Pyzdry); daje 1616 r. całe części Łęki w pow. warszaw. bratu rodz. Janowi Z. (AGZ Poznań); zapisuje 1620 r. dożywocie żonie Barbarze Budziejewskiej (AGZ Poznań); na ½ swych dóbr zapisuje 1631 r. posag 3.000 złp. żonie Ewie Kuczkowskiej (AGZ Poznań); sprzedaje 1639 r. całe części wsi Łęka p. warszaw. po ojcu, Hieronimowi, Wacławowi, Aleksandrowi ZZ., ol. Jana Z. brata swego rodz. nepotom i innym ol. tegoż Jana Z. i rodzonym synom z imienia nieznanym, nepotom swym rodz., za 500 złp. (AGZ Poznań); 1ż. (ok. 1612) Jadwiga Rosińska (ok. 1590-p. 1620), c. Tomasza i NN.; 2ż. (ok. 1620) Barbara Budziejewska (ok. 1595-p. 1631); 3ż. (ok. 1631) Ewa Kuczkowska (ok. 1600-po 1631), c. Dobrogosta i Jadwigi Dachowskiej.

Źródła: Bork. Sp. 540; Dw. Teki; Mał.; Nies.; Pap.; SGKP t.14/573-574; Żern. t.2/595.