Czajkowski

Czajkowski h. Jastrzębiec, vel Czaykowski, w północnym Mazowszu, w dawnym województwie rawskim i na Podlasiu. Licznie rozrodzeni, przeważnie drobna szlachta; do XVI wieku nosili nazwisko Czajka (Urus.).

Mają pochodzić, według Kapicy-Milewskiego, ze wsi Czajki w ziemi bielskiej, obecnie woj. podlaskie, pow. Wysokie Mazowieckie, parafia Kobylin Borzymy. Notują ich akta suraskie, łomżyńskie, brańskie i tykocińskie od 1 połowy XV wieku. 

Rozróżniali się przydomkami, z których znane z akt są Badura (Badur, Badurek, Badurki, Badurczyk, Bandurczyk, Bandurzak), Dejko (Deyko, Deyka), Gracyk, Hilarczyk (Hilarko, Hilarczuk), Jurczyk (Jurcik, Jurcza, Jorczyk), Kuchta, Stylarko, Szczepko, Trojan (Trojańczyk).

 Antoni, skarbnik łęczycki 1738, podstoli inowłodzki 1742. Marcin, pisarz grodzki gostyński, stolnik gombiński (gąbiński) 1789. Michał, podwojewodzi gombiński (gąbiński) 1784. Franciszek, subdelegat grodzki opoczyński 1788. Stanisław Czajkowski, horodniczy kijowski 1788, poseł na ostatni sejm grodzieński, ojciec Michała (Sadyka Paszy). 

Czajkowscy herbu Jastrzębiec zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, a niektórzy z nich podali, że ich herbem rodowym jest Dębno.

Genealogia 
(osób: 205)

• KASYLDA Kassylda Czajkowska (1796-1 III 1860), c. Marcina i Teodory Świętosławskiej; ur. Malina k/ Kutna, dawniej pow. Gostynin, obecnie pow. Kutno, woj. łódzkie, chrz. 18 IV 1796, zm. tamże (MK Kutno; Kur. Warsz. 75/1860); m. (19 XI 1815 Kutno) Michał Wincenty Okolski h. Rawicz (ok. 1788-1858), s. Józefa i Rozalii Leszczyńskiej, pułkownik wojsk polskich, oficer w powstaniu listopadowym 1830/31; także: Okólski; ślub w parafii Kutno, miejscowość: Dwór Malina, uwagi: on lat 27, ona lat 19 (MK Kutno); dzieci: Aleksandra (ok. 1815-po 1834), ur. prawd. Łęki, parafia Łęki Kościelne, pow. Kutno, wyszła (9 XI 1834 Kutno) za Gorgoniusza Trzcińskiego, s. Seweryna i Doroty Lisowskiej, ślub w parafii Kutno, miejscowość: Malina (MK Kutno); Teodora Róża Nepomucena (6 VIII 1816-1848), ur. Łęki, parafia Łęki Kościelne, pow. Kutno, chrz. 1816 (MK Łęki Kościelne) – Okolskie.

 

Michał Czajkowski

(1804-1886)

• MICHAŁ Czajkowski (29 IX 1804-4 I 1886), s. Stanisława i Petroneli Głębockiej, działacz polityczny i niepodległościowy, powieściopisarz, poeta, zaliczany do szkoły ukraińskiej liryki polskiego romantyzmu, uczestnik powstania listopadowego, organizator Kozaków w służbie tureckiej, znany jako Sadyk Pasza; ukończył szkołę w Berdyczowie, w 1828 rozpoczął studia prawnicze na Królewskim Uniw. Warszawskim; w powstaniu był dowódcą oddziału kozaków w regimencie kawalerii swojego szwagra Karola Różyckiego; po upadku powstania wyemigrował do Francji, związny od 1838 gdzie ze stronnictwem Adama ks. Czartoryskiego, tzw. Hotel Lambert; od 1841 zajmował się akcją osiedlania Polaków w Turcji, w celu przeciwstawiania się rosyjskim wpływom w tym kraju; w 1850 przeszedł na służbę turecką i jako Mehmed Sadyk Effendi nadal działał dla sprawy polskiej i bałkańskiej; podczas wojny krymskiej 1854 zorganizował formację kozaków sułtańskich; uzyskawszy amnestię carską w 1872 wrócił do kraju i osiadł w wiosce Borki; ur. Halczyniec, Wołyń, zm. Borki pod Kozielcem, Ukraina, lat 81 (PSB t.4/155); 1ż. (ok. 1841) Ludwika Śniadecka (4 VIII 1802-22 II 1866), c. Jędrzeja i Konstancji Mikułowskiej, działaczka w Turcji w okresie zaborów, gdzie poznała męża i później wspierała go w działalności politycznej, m. in. w zakładaniu Adampola, polskiej osady w okolicach Stambułu; młodzieńcza miłość Juliusza Słowackiego, upamiętniona w korespondencji i utworach poety; ur. Wilno, zm. Stambuł, Turcja, śmiercią samobójczą, poch. Adampol; dzieci: Władysław; 2ż. (ok. 1870) Irena Teoscolo (ok. 1830-po 1880), Greczynka.

Źródła: Bon. t. 3/257-258; Kap.; Szl. Król.; Urus. t. 2/350-352; Wikipedia: 1, 2.