Rautenstrauch

Rautenstrauch, vel Rautensztrauch, Rautzenstrauch, Rautenstrauchen, rodzina mieszczańska warszawska, o początkach niemieckich, otrzymała nobilitację w Polsce 1790 r. (Vol. Leg.).

Pochodzili z okolic Kolonii i Bonn, a przywędrowali do Polski w pierwszej połowie XVIII wieku. Pozostali w Niemczech potomkowie rodziny uzyskali w XIX wieku duże znaczenie jako przemysłowcy i otrzymali nobilitację.

Z nich: Józef Rautenstrauch (zm. 1842), generał wojsk polskich, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i kampanii napoleońskich; w powstaniu listopadowym nie brał udziału, zaś po jego upadku wstąpił do armii carskiej; ur. w Warszawie (PSB).

Rautenstrauchowie wylegitymowali się ze szlachectwa w 1838 r., bez przedstawienia herbu, zostali zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni kowieńskiej.

gen. Józef Rautenstrauch

(1773-1842)

• JÓZEF Rautenstrauch (13 I 1773-1842), s. Jana i Ludwiki Chevalier de Beaulieu, generał wojsk polskich, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i kampanii napoleońskich, po 1831 r. generał dywizji armii carskiej; wstąpił do wojska 7 I 1786 r. do korpusu inżynierów; 16 III 1788 został podoficerem; w latach 1790-1793 pracował w gabinecie dyplomatycznym Stanisława Augusta, awansując do stopnia porucznika; uczestniczył w insurekcji kościuszkowskiej i 10 IX 1794 awansował na kapitana, pełniąc przez pewien czas obowiązki adiutanta Kościuszki; 1 XI 1806 wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego w stopniu kapitana, lecz wkrótce 31 XII awansował na szefa szwadronu; w tym stopniu był adiutantem ks. Poniatowskiego; 18 III 1809 otrzymał awans na pułkownika i został szefem sztabu dywizji; w kampanii 1809 pełnił obowiązki szefa sztabu głównego po rannym gen. Fiszerze; od 1810 był podszefem sztabu głównego; uczestniczył w kampanii 1812 r. uzyskując 3 II 1813 awans na generała brygady; w czasie bitwy pod Lipskiem dostał się do niewoli rosyjskiej; w armii Królestwa Kongresowego od 14 II 1815 r. pełnił obowiązki generała dyżurnego; 20 I 1816 mianowany został dyrektorem generalnym Komisji Rządowej Wojny (KRW); 3 IX 1826 awansował na generała dywizji; w 1830 r. zaliczono mu 30 lat i 5 miesięcy „nieskazitelnej” służby wojskowej; po wybuchu powstania pozostał w Warszawie na stanowisku generała dyżurnego i dyrektora KRW; 30 I 1831 zwolniony został ze stanowiska generała dyżurnego, a 9 II przestał być dyrektorem generalnym KRW i do końca powstania pozostawał bezczynny; po upadku powstania wstąpił do służby rosyjskiej; pełnił także funkcję prezesa dyrekcji teatrów warszawskich, właściciel Tivoli po 1815 r.; ur. Warszawa, zm. tamże (PSB t. 30; Słownik biograficzny teatru polskiego: 1765-1965. Wwa 1973; Tarcz.); ż. (ok. 1810) Weronika Helena Dzierżanowska h. Grzymała (ok. 1790-ok. 1820), c. Jana i Izabeli Kniażyckiej h. Zagłoba; jej siostra Maria poślubiła 1810 r. ks. Konstantego Czartoryskiego; dzieci: Laura; 2ż. (ok. 1820) Łucja Barbara Giedrojć h. wł. (1798-1886), c. Romualda, generała wojsk polskich, uczestnika powstania listopadowego, i Karoliny Borzymowskiej, pisarka, siostra Kunegundy Białopiotrowiczowej (1 II 1793-24 IV 1883), pamiętnikarki; w aktach także: Giedroyć, Giedroić (Lit. Pol.).

• LAURA Rautenstrauch (ok. 1811-1843), c. Józefa i 1ż. Weroniki Heleny Dzierżanowskiej h. Grzymała (a nie 2ż. Łucji ks. Gedrojć, jak podają w wielu opracowaniach); ur. Warszawa, zm. tamże, lat 32 (MK Warszawa: św. Aleksander); w aktach także: Laura Rautenstrauchen; m. (1835 Warszawa) Franciszek Gabriel Bujno h. Ślepowron (1803-1868), s. Ludwika i Zofii Orłowskiej, ziemianin, dziedzic dóbr Broszków, w obecnym pow. siedleckim, gm. Kotuń; właściciel domów w Warszawie; wylegitymował się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1837 r. z herbem Ślepowron; w aktach także: Gabriel Franciszek Buyno (Bon.; Urus.); ślub w parafii św. Jana (MK Warszawa: św. Jan); dzieci: Józef, Ludwik, Stanisław, Tadeusz – Bujnowie.

Źródła: Urus. t. 15/177; PSB t. 30/654; Wikipedia.