Żakowski

Żakowski h. Jastrzębiec, vel Zakowski, pisali się z Żakowic, w pow. kutnowskim. Rozsiedleni w wielu różnych regionach kraju, m.in. na Wołyniu.

Ich gniazdem są Żakowice Wielkie (Major) i Małe (Minor), w parafii Łąkoszyn, pow. Kutno. Jeszcze w XIX wieku mieszka tu drobna szlachta. Obecnie Łąkoszyn jest częścią miasta Kutno. 

Na początku XVI wieku wieś Żakowice Wielkie i Małe, zamieszkałe przez drobną szlachtę, dawały dziesięcinę plebanowi w Łąkoszynie (Łaski, Lib. Ben. t. 2/483). Według regestów poborowych pow. łęczyckiego z r. 1576 wieś Żakowice Major, własność Żakowskich, miała 1½ łanu, 1 łan karczemny, 1 osadnika. Części Żakowice, Puśniki, Jeże, miały wielu drobnych posiadaczy na 4 łanach (Pawiń., Wielkop. t. 2/85, 139).

Żakowscy posiadali także folwark Żakowice, w parafii Kościeszki, w dawnym pow. inowrocławskim, obecnie pow. Mogilno. Być może oni założyli wsie o tej nazwie w pow. brzezińskim i radomskim.

Jakub z Żakowic chorąży halicki 1436 r. podpisał pokój brzeski (Łaski, Stat. fol. 140). Stefan i Zygmunt, skarbnik liwski, podpisali elekcję 1648 r. Józef Wacław i Jan, elektorzy 1697 r. (Nies.). Michał Żakowski, burgrabia płocki 1738 r. (Dw. Teki).

Genealogia
(osób: 52)

• BARBARA Teresa Żakowska h. Jastrzębiec (ok. 1675-po 1700), c. Adama Mikołaja i Agaty Doroty Papieskiej; ojciec jej Adam-Mikoł. Żakowski, zapisuje 1697 r. sumę 1. 300 złp. Adamowi Cielmowskiemu, w posagu za Barbarę-Teresą Żak., córkę swoją; natomiast mąż Adam Cielmowski tegoż roku zapisuje tejże Barbarze-Teresie Żak., żonie swej, dożywocie na swoich dobrach wraz z sumą posagową 2. 000 złp.; w aktach także: Zakowska (Dw. Teki; AGZ Gniezno); m. (ok. 1697) Adam Cielmowski (ok. 1670-po 1700), s. Samuela i NN.

• MICHAŁ Żakowski h. Jastrzębiec (ok. 1710-po 1768), s. Piotra i Anny Umińskiej, burgrabia płocki 1738 r.; wspólnie z żoną dzierżawca części wsi Skiereszewo, pow. gnieźnieński, 1738 r. (Dw. Teki; AGZ Gniezno); dziedzic wsi Gostumie in. Gostunie (Gostuń, Gostoń), pow. gnieźnieński, którą nabył 1752 r. od Kacpra Wyganowskiego za 18. 000 złp. (Dw. Teki; AGZ Konin); w imieniu swoim oraz żony swej Elżbiety Chociszewskiej i Jana Choc., brata swej żony, zawiera 1739 r. kompromis z racji zabicia ol. Franciszka Rosnowskiego (Dw. Teki; AGZ Gniezno); na tej wsi zapisuje 1759 r. żonie swej sumę 2. 500 złp., jako ½ sumy 5. 000 złp. zabezpieczonej przed tym, sposobem zastawnym na Giewartowie in. Giwartowie (AGZ Konin); zobowiązuje się 1760 r. sprzedać te dobra za 35. 000 złp. Franciszkowi Bork Gostyńskiemu; w aktach pisany także: Zakowski (AGZ Konin); ż. (ok. 1735) Elżbieta Chociszewska (ok. 1715-po 1768), c. Kazimierza i Katarzyny Konarskiej; dzieci: Franciszek.

Źródła: Bork. Spis 525; Dw. Teki (Regesty); Nies. t. 10/32; SGKP t. 14/729.